Sturen op milieueffecten en kosten

Met EcoQuaestor kan men bij de ontwikkeling van een bouwproject gelijktijdig sturen op milieueffecten (in ecokosten en CO2-footprint) en op kosten.

Dat sturen vereist naast de beschikbaarheid van goede data ook het nodige vakmanschap. EcoQuaestor is dan ook in de eerste plaats opgezet als instrumentarium voor bouwkostenadviseurs. Die beschikken daarmee over een model, waarmee (bouw-)kosten en milieulasten in alle fasen van de projectontwikkeling direct aan elkaar gekoppeld zijn. Met EcoQuaestor kunnen zij in alle fasen van de planvorming de gevolgen van ontwerpbeslissingen voor kosten en milieulasten inzichtelijk maken voor de opdrachtgever.

  • Een voorbeeld
Hieronder staat een voorbeeld van een appartementengebouw waarin de bouwkosten, de ecokosten en de CO2-footprint worden weergegeven. Alle gegevens hebben betrekking op een (gemiddeld) appartement uit een gebouw met twaalf appartementen en zijn begroot met EcoQuaestor.
 

kosten ecokosten EVR CO2 (kg) CO2/€€
materiaalkeuzes 1A:
prefab betonpalen, houten palen, boorpalen, casingpalen | beton, beton met granulaat, prefab beton, baksteen1A		 Fundering 4.996 1.433 29% 5.840 1,17
materiaalkeuzes 1B:
ter plaatse gestort beton, prefab beton, kalkzandsteen, houtskeletbouw1B		 Skelet 15.859 4.912 31% 18.420 1,16
materiaalkeuzes 1C:
minerale wol, EPS, PUR, PIR, celluloze etc. | hout, staal, aluminium, kunststof, lood, zink, bitumineus, keramische of betonnen pannen, leien1C		 Daken (afbouw en afwerking) 3.111 650 21% 1.528 0,49
materiaalkeuzes 1D:
minerale wol, EPS, PUR, PIR, celluloze etc. | baksteen, betonsteen, stucwerk, hout, kunststof, metaal, leien1D		 Gevels (afbouw en afwerking) 18.389 4.764 26% 12.390 0,67
materiaalkeuzes 1E:
baksteen, cellenbeton, gipsblokken, kalkzandsteen, houtskeletbouw, metal-stud | houten kozijnen met stompe deuren, metalen kozijnen met opdekdeuren, etc.1E		 Binnenwanden (afbouw en afwerking) 7.948 1.078 14% 2.386 0,30
materiaalkeuzes 1F:
cementdekvloeren, anhydriet, zwevende dekvloeren | keramische of natuursteen tegels, elastische vloerbedekking, tapijt, parket, etc.1F		 Vloeren (afbouw en afwerking) 4.184 603 14% 1.849 0,44
materiaalkeuzes 1G:
houten, betonnen of metalen trappen | hekwerken op basis van aluminium, staal, ijzer, gelaagd glas1G		 Trappen, hellingen en balustrades 3.034 462 15% 1.173 0,39
materiaalkeuzes 1H:
spuitwerkplafond, gipsplaten op regelwerk, systeemplafonds1H		 Plafonds 886 106 12% 219 0,25
materiaalkeuzes 2A:
metalen, PVC of PE leidingen, afsluiters etc.2A		 W-installaties: vloeistof en gas 3.815 419 11% 667 0,17
materiaalkeuzes 2B:
diverse systemen voor verwarming, koeling en luchtbehandeling2B		 W-installaties: klimaat 6.210 939 15% 1.160 0,19
materiaalkeuzes 2C:
pvc-pijpen, metalen kabelgoten, uiteenlopende soorten armaturen en verlichtingsprincipes2C		 E-installaties: energievoorziening, verlichting 4.341 746 17% 533 0,12
materiaalkeuzes 2D:
pvc-pijpen, metalen kabelgoten, eindunits2D		 E-installaties: communicatie, beveiliging 1.611 234 15% 65 0,04
materiaalkeuzes 2E:
tractie, hydraulisch2E		 Installatie lift/transport 4.043 880 22% 187 0,05
materiaalkeuzes 3:
balies, keukens, kasten, sanitair3		 Vaste inrichtingen 3.193 486 15% 909 0,28
materiaalkeuzes 4:
bestrating, beplanting, afrasteringen4		 Terrein 1.542 324 21% 1.054 0,68
5 Directe bouwkosten/diversen 1.396 419 30% 698 0,50
Totaal directe bouwkosten 84.562 18.453 22% 49.079 0,58
5 Algemene bouw(plaats)kosten 6.765 812 12% 1.759 0,26
5 Algemene bedrijfskosten 6.393 447 7% 1.662 0,26
5 Winst en risico 3.909 – – – –
Totaal bouwkosten per appartement 101.628 19.712 19% 52.500 0,52
Totaal onderhoud (30 jaar) 11.940 1.428 1% 1.289 0,01
Totaal gebouwgebonden energiegebruik (30 jaar) 24.584 18.192 18% 70.271 0,69
Totaal milieulast huisvesting (30 jaar) 39.332 39% 124.060 1,22



De bouwkosten (€), de ecokosten (€) en de CO2-footprint (kg) zijn in dit voorbeeld gespecificeerd tot op NEN 2699 niveau 3, ‘elementclusters’. Zichtbaar is dat een aantal elementclusters er uitspringen als het gaat om de milieulast bij de bouw. Deze zijn in het voorbeeld vet en rood weergegeven. Men ziet dat er accentverschillen zijn tussen CO2-footprint en ecokosten. Dat komt doordat in de ecokosten naast CO2 ook andere emissies en uitputting van grondstoffen worden meegewogen.

  • Milieuprestatie verbeteren
Verlaging van de milieulast oftewel verbetering van de ‘milieuprestatie’ kan bereikt worden door andere materialen te kiezen. Wat zijn daarbij voor verschillende gebouwtypen realistische streefwaarden? Om te helpen bij een antwoord op die vraag biedt EcoQuaestor een carrousel met referentieprojecten.
  • Materiaalkeuzes
In bovenstaand voorbeeld zijn met een pop-up bij de elementen een aantal materiaalkeuzes aangegeven die in de verschillende elementclusters voorhanden zijn. Deze materiaalkeuzes hebben echter betrekking op een lager aggregatieniveau dan de elementclusters. Het elementcluster ‘Gevels’ (afbouw en afwerking) bestaat bijvoorbeeld uit de elementen ‘Buitenwanden afbouw’, ‘Buitenwandopeningen’ en ‘Buitenwandafwerkingen’, die op hun beurt ieder weer uit een groot aantal subelementen bestaan, die nog weer een groot aantal technische oplossingen kennen. Om een goede keuze te kunnen maken uit de verschillende materialen die voor een element beschikbaar zijn, heeft men een overzicht nodig van die materialen en hun milieueffecten. EcoQuaestor biedt dit overzicht met ecokosten- en CO2-footprintspecificaties van een groot aantal technische oplossingen (NEN 2699 niveau 5+).


  • Milieulast en bouwkosten
Elke keuze uit de alternatieven voor het materiaalgebruik heeft niet alleen consequenties voor de milieulast, maar ook voor de bouwkosten. Daarom worden in EcoQuaestor de milieuspecificaties en de bouwkostenspecificaties van alle technische oplossingen op identieke wijze gepresenteerd. Hoe dat er in een elementenbegroting op NEN 2699 niveau 4 en 5 uitziet, ziet men hier.
  • Materialen > milieu + kosten
Bij de keuze voor bepaalde materialen spelen natuurlijk meer aspecten een rol dan alleen milieu en kosten. Denk aan gebruiksgemak, akoestische eigenschappen, gevoeligheid voor vervuiling of uitstraling. Ofschoon in EcoQuaestor zo’n 1.000 technische oplossingen met ongeveer 2.000 verschillende materialen zijn opgenomen, is het belangrijk dat men in een project zelf de ecokosten of de CO2-footprint van een willekeurig materiaal kan vaststellen.
Op de pagina EPD’s wordt uitgelegd hoe dat kan.